Türkiye, küresel ilaç endüstrisi için bir merkez haline gelebilir
Türkiye’de sağlık hizmetleri son on yıllarda önemli ölçüde gelişti. Son 20 yılda sağlık hizmetleri alanında geride kalmak yerine liderlerden biri haline geldik. COVID-19 pandemisi sırasında Türkiye, birçok Avrupa ülkesinden çok daha iyi bir sağlık sistemine sahip olduğunu gösterdi. Ancak, ülkenin bu sağlık altyapısındaki başarılarını ilaçlar, tıbbi malzemeler ve farmasötik teknolojiler alanına genişletmesi gerekiyor. Bu, Türk refah modelinin bir sonraki meydan okumasıdır.
Analize geçmeden önce, öncelikle Türkiye’deki ilaç sektörünün mevcut durumuna kısaca bir göz atalım. Türkiye İlaç Sektörü Raporu 2023, IQVIA tarafından hazırlanan ve sağlık sektöründe stratejik araştırmalar yapan global bir şirketin raporu, Türkiye’deki ilaç sektörüne ilişkin bazı temel karşılaştırmalı rakamları toplamak için iyi bir başlangıç noktasıdır.
Yaşam beklentisi
Ancak, rapora dalmadan önce, öncelikle ulusal göstergelere bakalım. Türkiye’deki sağlık hizmetlerindeki bu değişimin en iyi göstergelerinden biri, doğumda ortalama yaşam beklentisidir. Bu gösterge, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) yılları boyunca büyük ilerleme gösterdi. Türkiye, son 20 yılda ortalama yaşam beklentisinde en yüksek artışa sahip ülke haline geldi. 2002’de doğumda ortalama yaşam beklentisi 72,5 iken, bu rakam COVID-19 pandemisinden önce 78,6’ya yükseldi.
Öte yandan, 2019 pandemisiyle birlikte Türkiye’de ve dünya genelinde ortalama yaşam beklentisi azalmaya başladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan en son verilere göre, doğumda ortalama yaşam beklentisi, 2019-2021’de 77,7 yıldan 2020-2022’de 77,5 yıla düştü.
Ancak, pandemi öncesi bu, 78,6’ya ulaşmıştı. COVID-19 pandemisinin ciddi etkilerinin yanı sıra, bu düşüşün nedeni olarak, son yıllarda sağlık hizmetlerinin kalitesindeki düşüş gösteriliyor. Birçok anket, vatandaşların kamu sağlık hizmetlerinden memnuniyetinin son yıllarda azaldığını veya durağan kaldığını gösteriyor ve sağlık hizmetlerinin güncellenmesi gerekiyor. Bu son düşüşe rağmen, veriler Türkiye’nin son 20 yılda büyük ilerleme kaydettiğini kanıtlıyor.
Kamu sektörü sağlık hizmetlerini yönetiyor
Öte yandan, Türkiye’nin hala kat etmesi gereken büyük bir yol var. Bahsedilen Türkiye İlaç Sektörü Raporu 2023’e göre, Türkiye’nin kişi başına düşen mevcut sağlık harcaması Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri arasında hala en düşüklerden biri olan 1.827 dolar (TL 57.422) ile devam ediyor. Sağlık harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payı 2000’de %4,6 iken, bu oran 2022’de %